Kalendarze.
Z kalendarza korzystamy na co dzień, ale czy zastanawialiśmy się skąd on się w ogóle wziął? Do czego był wykorzystywany we wcześniejszym czasie i skąd w ogóle wzięła się nazwa kalendarz? Słowo kalendarz wywodzi się z słowa kaleo, które z kolei pochodzi z języka greckiego i oznacza wprost „zwołuję”. U starożytnych Rzymian, na samym początku każdego nowego miesiąca, najwyższy kapłan zwoływał wszystkich mieszkańców by zakomunikować im jaka będzie długość nadchodzącego miesiąca oraz jakie dni świąteczne będą przypadały w danym miesiącu. Nazwę calendarium w starożytnym Rzymie nosiła księga w której notowano wydatki i przychody, zmiany faz księżyca czy też zmiany dni. Mówiąc inaczej kalendarzem nazywamy także system, dzięki któremu możemy podzielić czas na różnej długości okresy, takie jak chociażby dni, miesiące czy lata. System jakim jest kalendarz umożliwia również ludziom chronologiczne uporządkowanie podzielonego czasu. Na świecie istnieje wiele różnych kalendarzy i nie mówimy tu o papierowych kalendarzach czy tych książkowych, mowa tu o zupełnie innych rodzajach kalendarzy. Każdy jest inny lecz wszystkie posiadają jedną wspólną dla siebie cechę, mówiąc jaśniej, każdy z rożnych rodzajów kalendarzy jakie były do tej pory używane (i są używane po dziś dzień) miał w swoich „właściwościach” wpisaną dobę. Doba to czas w jakim Ziemia obróci się o pełne trzysta sześćdziesiąt stopni, jest to jednocześnie podział naturalny, natomiast do sztucznego podziału przypisuje się dwudziestoczterogodzinne doby czy też siedmiodniowy okres nazywany tygodniem. Mówiąc kilka słów o „miesiącu” warto wspomnieć, że był to jeden z pierwszych dłuższych okresów czasowych przyjętych już w starożytności. Miesiąc to czas w którym naturalny satelita Ziemi kończy swój pełen cykl zmienności faz, ten proces miał bardzo duże znaczenie w starożytności, wykorzystywano go do obrzędów religijnych. Wiemy już co to miesiąc i kalendarz nie wiem jednak co określa się mianem roku. Otóż rok to czas w którym nasza planeta okrąży słońce. Znanych jest naprawdę bardzo dużo rodzajów roku, ale najbardziej znanym jest jednak rok zwrotnikowy. Taki rok ma 365 dni, pięć godzin, czterdzieści osiem minut i czterdzieści sześć sekund, inaczej mówiąc prawie trzydzieści pięć i jedną czwartą dób określanych dobami słonecznymi. Doba słoneczna to określenie na średni czas w jakim Słońce przechodzi przez miejscowy południk. Rok przestępny, który obecnie występuje co cztery lata to rok, w którym dodano do lutego jeden dzień aby różnice wynikające z niezgodności faz księżyca, a powtarzaniem kolejno pór roku.Kalendarz chiński, kalendarz babiloński, kalendarz księżycowy, kalendarz astronomiczny, to tylko kilka kalendarzy, które wykorzystywano do rachuby czasu dopóki ludzie nie zaczęli korzystać z kalendarza gregoriańskiego. Kalendarz Babiloński był stosowany głownie w Mezopotamii, natomiast kalendarz Chiński był używany w Chinach, Japonii oraz państwach sąsiednich, kalendarz ten był także nazywany kalendarzem księżycowo-słonecznym. Kalendarz, który próbowano przez pewien okres zsynchronizować z porami roku, to kalendarz księżycowy, powszechnie używany był w Grecji. Ameryka Środkowa, gdzie zamieszkiwali Majowie, rządziła się swoim kalendarzem, potocznie nazywanym kalendarzem Majów, który był niezależny od astronomicznych zjawisk obserwowanych z Ziemi.
Rodzaje kalendarzy występujących na świecie (w przeszłości oraz obecnie).
Kalendarz gregoriański – to nic innego jak zreformowany kalendarz juliański. Kalendarz ten opiera się na systemie słonecznym i praktycznie nie różni się niczym od kalendarza juliańskiego poza jedną drobna poprawką wprowadzoną w celu usunięcia wielkiego opóźnienia, które narastało już od 36 roku przed naszą erą w stosunku do roku zwrotnikowego. Opóźnienie kalendarza gregoriańskiego to dwadzieścia cztery godziny w ciągu około trzech tysięcy lat (kalendarz juliański opóźniał się o dwadzieścia cztery godziny w ciągu stu dwudziestu ośmiu lat).Kalendarz juliański – ten kalendarz również opierał się na systemie słonecznym, był opracowany na specjalne życzenie Juliusza Cezara skąd też nazwa juliański. Opracowany przez Sosygenesa (egipski astronom), a wprowadzony pierwszego stycznia czterdziestego piątego roku przed naszą erą. Kalendarz ten był aktualny w państwie starożytnego Rzymu, a w Europie obowiązywał przez wiele stuleci, w naszym kraju do 1582 roku, a w Rosji używany był do roku w którym zakończyła się Pierwsza Wojna Światowa (1918). Zmiana wprowadzona przez Juliusza Cezara była spowodowana tym, że wcześniejszy kalendarz zwyczajnie się rozregulował co spowodowało, że grudzień wypadał we wrześniu, dlatego też w nowym kalendarzu rok wydłużono o dziewięćdziesiąt dni aby kalendarz juliański był zsynchronizowany wraz z występującymi porami roku.
Kalendarz aztecki – był podzielony na dwa kalendarze, słoneczny oraz wróżbiarski. Aztecki kalendarz słoneczny składał się z 365 dni, osiemnastu miesięcy, a każdy z nich posiadał dwadzieścia dni. Dodatkowo istniało pięć dni numerowanych od zera do czterech, nazywano je Nemotemi (twierdzono także, że dodatkowe dni przynoszą duże nieszczęścia). Dni w każdym z osiemnastu miesięcy numerowano od zera do dziewiętnastu, a ich nazwy pochodziły od czynności związanych z rolnictwem, pracami polowymi czy też rozwojem roślinności. Kalendarz słoneczny służył do wyznaczania dat corocznych świąt i składania ofiar. Kalendarz wróżbiarski służył między innymi do przepowiedzenia przyszłości dla każdego kto się urodził w danym dniu, można było też zdecydować o najlepszym dniu do rozpoczęcia poważnych i wielkich przedsięwzięć. Kalendarz ten był złożony z 260 dni, nazywanych Tonalli oraz tygodni nazywanych Trecenas. Każdy z tygodni posiadał trzynaście dni, a nazwy dni powtarzały się cyklicznie, a było ich aż dwadzieścia. Dla każdego Azteka najważniejszą chwilą było zrównanie się obydwu kalendarzy, w takim dniu kapłani nie mogli spać, a ich zadaniem było wyczytanie z układu planet i gwiazd tego, jakie będą losy świata w przyszłych latach.
Kalendarz egipski – był urzędowym kalendarzem starożytnego Egiptu. Kalendarz ten był oparty na dwóch innych, kalendarzu agrarnym oraz kalendarzu księżycowo-słonecznym. Kalendarz agrarny opierał się na cyklach wylewu Nilu. Kalendarz starożytnych Egipcjan powstał w około 3000 roku przed naszą erą. Kalendarz ten był podzielony na trzy pory roku, a każda z tych pór roku posiadała cztery miesiące, których nazwy były związane bezpośrednie z cyklami wylewów Nilu. W roku dodawano również pięć dni, które symbolizowały narodziny egipskich bogów (Ozyrys, Horus, Seth, Izyda, Neftyda).
Kalendarz Majów – był podobnie jak kalendarz Azteków, kombinacją dwóch różnych kalendarzy. Rytualny kalendarz Majów nosił specyficzną nazwę Tzolkin, natomiast słoneczny kalendarz Majów nazywano Haab. Rytualny kalendarz miał 260 dni, które były oznaczane kombinacją liczb od jednego do trzynastu, a także dwudziestu specyficznych nazwa występujących w ścisłej kolejności. Kalendarz słoneczny Majów składał się z 365 dni, podobnie jak Aztekowie, tak i Majowie mieli osiemnaście miesięcy, które dzieliły się z kolei na dwadzieścia dni. Dodatkowo występował także pechowy miesiąc, który zawierał pięć dni.
Kalendarz chiński – to kalendarz składający się aż z sześćdziesięcioletnich cyklów, które są kombinacją Ziemskich Gałęzi, a jest ich aż dwanaście i Niebieskich Pni, których jest pięć. Ziemskie Gałęzie, inaczej nazywane też Ziemskimi Konarami to dwanaście zwierząt, natomiast Niebieskie Pnie to pięć zywiołów (między innymi metal, ziemia, woda, ogień, drewno, w wariantach yang lub ying). Kalendarz chiński opiera się przede wszystkim na bardzo dokładnym analizowaniu wysokości słońca oraz faz naturalnego satelity naszej planety (faz księżyca).
Kalendarz żydowski – kalendarz lunarno-solarny wcześniej nazywany jedynie kalendarzem lunarnym. Już w czasach przedhistorycznych używany był przez plemiona, które nosiły nazwę plemion semickich. W roku 359 niejaki Sanhedryn na zlecenie Hillela Drugiego stworzył ostateczną wersję tego kalendarza. Rok hebrajski posiada dwanaście miesięcy, które z kolei mają dwadzieścia dziewięć lub trzydzieści dni. Kalendarz ten dzieli się na pewien cykl w którym występuje dziewiętnaście lat, a w kolejnych latach 3, 6, 8, 11, 14, 17 i 19 przypada miesiąc dodatkowy, który nazywa się adar bet, adar II adar szeni lub weadar, który ma dwadzieścia dziewięć dni.