Sekunda

Sekunda jest podstawową jednostką czasu w układzie SI. Początkowo określano sekundę (w znaczeniu jednostki czasu) jako 1/86.400 część tzw. średniej doby słonecznej. Ponieważ jednak ten wzorzec czasu nie był dostatecznie stały, X Generalna Konferencja Miar w 1954 roku jako podstawę dla pomiaru czasu przyjęła długość roku zwrotnikowego. I tak stworzono następującą definicję: „sekunda jest 1/31 556 925,9747 roku zwrotnikowego 1900, styczeń 0, godzina 12 czasu efemerydy”. (Czas efemeryd jest oparty na obiegu Ziemi dookoła Słońca – tzw. rok zwrotnikowy).

Wobec ogromnego postępu w badaniach nad budową materii powstały tendencje do zrezygnowania z astronomicznego wzorca czasu i zastąpienia go wzorcem laboratoryjnym. Na XIII Generalnej Konferencji Miar i Wag w 1968 roku zdefiniowano na nowo sekundę, wiążąc tę wielkość z liczbą drgań atomów cezu. sekunda na zegarze
I tak „sekunda jest czasem trwania 9 192 631 770 okresów promieniowania, odpowiadającego przejściu między dwoma nadsubtelnymi poziomami stanu podstawowego atomu cezu 133”. W ten sposób odstąpiono od czasu opartego na tzw. „wzorcu astronomicznym”, który okazał się zmiennym i trudno odtwarzalnym. Z odchyleniem tylko 10 do potęgi -13 sekunda jest najdokładniejszym standardem spośród wszystkich fizykalnych jednostek bazowych. Tego rodzaju precyzyjne standardy czasowe potrzebne są m.in. w radioastronomii, w technice informatycznej i dla systemów nawigacji.

Mniej niż sekunda

Ludzie, „niewolnicy czasu”, ciągle liczą sekundy, minuty, godziny, dni, tygodnie, lata... Ale żeby tak zmierzyć coś, co trwa ułamek sekundy? Po raz pierwszy dokonał tego w 1971 r. skonstruowany w Bell Telephone Laboratory (USA) laser, który pozwolił na wytworzenie błysków światła trwających jedną pikosekundę (10 do potęgi -12 sekundy). Z technicznego punktu widzenia tego rodzaju błyski można zastosować do pomiaru czasu trwania pewnych zjawisk, lub w fotografii do rejestrowania bardzo szybko przebiegających procesów. Interesujące są np. badania maksymalnie szybko zachodzących zjawisk w cząsteczkach organicznych pod wpływem światła. Później w ten sam sposób osiągnięto rekordy wynoszące do 8 femtosekund (8x10 do potęgi -15 sekundy). Tyle czasu potrzebuje światło, aby przy prędkości 300 000 km/s pokonać drogę o długości 2,5 x 10 do potęgi -3 milimetra, czyli około 1/20 grubości włosa. Dla porównania odległość Ziemi od Księżyca światło pokonuje w czasie około 1,25 sekundy.

Jednostki czasu i ich przelicznik

60 sekund = 1 minuta
60 minut = 1 godzina
24 godziny = 1 dzień (doba)
7 dni = 1 tydzień
52 tygodnie = 1 rok
1 rok = 12 miesięcy

© czas.net Kontakt